TT

Đề tài

1

Nghiệm thu Đề tài cấp ĐHQG-HCM loại C với thông tin cụ thể như sau:

– Tên đề tài: Đánh giá vai trò các chất chuyển hóa trong tiến triển ung thư tiêu hóa do TS.DS. Hoàng Tùng làm chủ nhiệm.

– Đơn vị: Trường Đại học Khoa học Sức khỏe

– Mã số đề tài: C2024-44-34

– Thời gian: … (sẽ cập nhật khi có thời gian tổ chức họp nghiệm thu theo Quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu)

– Địa điểm: … (sẽ cập nhật khi có thời gian tổ chức họp nghiệm thu)

– Quyết định nghiệm thu số: … (sẽ cập nhật khi có Quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu).

– Chủ tịch Hội đồng: … (sẽ cập nhật khi có Quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu).

Tóm tắt đề tài

Bối cảnh: Ung thư đại trực tràng (CRC), ung thư dạ dày (GC) và ung thư gan (HCC) là ba trong số những ung thư đường tiêu hóa phổ biến và gây tử vong hàng đầu. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các chất chuyển hóa có thể đóng vai trò như dấu ấn sinh học tiềm năng, hỗ trợ phát hiện sớm và phân tầng nguy cơ. Tuy nhiên, tính nhất quán và mối quan hệ nhân quả giữa chất chuyển hóa và các loại ung thư này vẫn chưa được xác định rõ.

Phương pháp: Chúng tôi thực hiện tổng quan hệ thống các nghiên cứu quan sát đã công bố đến tháng 12/2024 nhằm đánh giá giá trị chẩn đoán của các chất chuyển hóa trong CRC, GC và HCC. Đồng thời, chúng tôi áp dụng phân tích ngẫu nhiên Menden để kiểm định mối liên hệ nhân quả giữa các chất chuyển hóa được báo cáo và nguy cơ mắc 3 loại ung thư này, dựa trên dữ liệu GWAS quy mô lớn.

Kết quả: Tổng cộng có hơn 150 nghiên cứu quan sát đáp ứng tiêu chí, với khoảng 20.000 người tham gia. Các chất chuyển hóa như axit mật (glycocholate, taurocholic acid), amino acid (glycine, tryptophan), và lipid (phytosphingosine, acylcarnitine) thường xuyên được báo cáo có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong phân biệt ung thư với nhóm chứng hoặc nhóm nguy cơ (xơ gan, nhiễm HBV/HCV). Một số mô hình đa chỉ dấu cho thấy AUC từ 0,90–0,98. Trong phân tích MR, một số chất chuyển hóa, đặc biệt thuộc nhóm axit mật và chuyển hóa năng lượng, có liên quan nhân quả đáng kể đến nguy cơ CRC, GC và HCC, củng cố bằng chứng từ nghiên cứu quan sát.

Kết luận: Chất chuyển hóa thể hiện tiềm năng lớn trong phát hiện sớm và phân tầng nguy cơ cho CRC, GC và HCC. Sự kết hợp giữa bằng chứng từ tổng quan hệ thống và MR cung cấp cơ sở khoa học vững chắc để phát triển các panel dấu ấn sinh học ứng dụng trong chương trình sàng lọc và dự phòng ung thư đường tiêu hóa.